SSP: Autisme en het SAFE AND SOUND PROTOCOL

Inleiding

Afgelopen jaar heb ik kennis gemaakt met de polyvagaal theorie. Deze maand ben ik gecertificeerd en mag ik het SSP aanbieden.

Het Safe & Sound Protocol is een praktische, therapeutische toepassing die uit onderzoek van Dr. Stephen Porges is voortgekomen. Oorspronkelijk ontworpen voor het verlagen van overprikkeling bij autistische kinderen. De training kan echter ook toegepast worden bij volwassenen met autisme. Het is een interventie die alleen ingezet wordt wanneer deze passend is bij de hulpvraag van de cliënt.

Waar gaat dit blog over?

• Hoe werkt het Safe & Sound (SSP) protocol?
• Bij welke klachten kan SSP worden ingezet?
• Wat is een persoonlijke profielkaart?
• Hoe gaat een luister sessie?

Hoe werkt het Safe & Sound (SSP)protocol?

De muziek traint hoe wij horen door zich te concentreren op de geluidsfrequenties van de menselijke spraak. Tegelijkertijd verbeteren de functies van twee craniale zenuwen die belangrijk zijn voor het bevorderen van sociaal gedrag. Craniale zenuw VII (nervus facialis) helpt het gehoor te richten op de menselijke stem en irrelevante frequenties buiten de deur te houden. Craniale zenuw X (nervus vagus) zorgt voor kalmering en autonome regulatie.

Deze interventie is ontworpen als een ‘neurale oefening’. Het reguleert het zenuwstelsel door training en door het systematisch uitdagen van ons gehoor met speciaal bewerkte muziek.

Op deze wijze verbeteren we de auditieve verwerking van spraak waardoor we ons gedrag beter kunnen reguleren. Dat vertaalt zich in gevoelens van meer veiligheid en rust, waardoor sociaal gedrag bevorderd wordt. Door de fysiologische- en emotionele toestand te kalmeren wordt de deur geopend voor verbeterde communicatie.

Als het zenuwstelsel los kan komen uit een toestand van over alertheid ontstaat er ruimte voor een innerlijke ervaring van je veilig verbonden voelen met jezelf. Contacten met andere mensen en je omgeving verlopen hierdoor gemakkelijker en bevredigender.

Bij welke klachten kan SSP worden ingezet?

Safe and Sound Protocol richt zich onder andere op:

• Vermindering van overgevoeligheid voor geluiden
• Onbegrepen keelklachten
• Verbetering van het verwerken van informatie, autisme, ADD en ADHD, selectief mutisme
• Verbetering van de emotie- en stemmingsregulering
• Vermindering van stress, burn-out klachten
• Gunstige invloed op allerhande [spanning gerelateerde] klachten zoals: chronische pijn, depressie, moeite met focussen, chronisch vermoeidheidssyndroom [CVS], hypersensitiviteit van je zintuigen, spijsverteringsklachten, bewegingsziekte.
• Het legt een goede basis en maakt toegankelijker voor diverse therapievormen

In autismepraktijk Alice wordt SSP alleen aangeboden als onderdeel van begeleiding en ondersteuning. Hierbij hoort dat we starten met psycho educatie van de polyvagaal theorie en het maken van een persoonlijke profiel kaart.  
De luistertraining wordt niet vergoed door verzekeraars.

Wat is een persoonlijke profielkaart?

Deb Dana heeft in haar praktische vertaling van het model van Dr. S. Porges de 'Persoonlijk-profielkaart' ontwikkeld. Hierop kunnen de drie niveaus van functioneren ingevuld worden. Je kunt dit vergelijken met een signaleringsplan. Het verschil is dat bij de polyvagaal theorie de onderbouwing en psycho educatie veel beter is geregeld. Hierdoor krijg je als client een beter inzicht in hoe je zenuwstelsel werkt en reageert. Het komt in het begin wellicht complex over, maar dat is het eigenlijk niet.

1. Het laagste niveau is een toestand waarin het dorsale vagale systeem dominant is en het gevoel van ingestort en geïmmobiliseerd zijn overheerst.
2. Een niveau hoger is het sympathisch functioneren, waarbij gemobiliseerd zijn met een nadruk op vechten of vluchten vooropstaat.
3. Op het hoogste niveau, het ventrale vagale, is er een gevoel van veiligheid en verbondenheid.

Clienten wordt gevraagd de triggers die leiden tot verlaging van het functioneren te noteren evenals de ‘glinsteringen’ die de signalen van veiligheid zijn. Deze gegevens kunnen worden samengevat in wat Deb Dana een ‘regulerende-hulpbronnenkaart’ noemt ofwel persoonlijke profielkaart.

Als de profielkaart is ingevuld kan (eventueel) gestart worden met de SSP. Dat is belangrijk omdat je anders minder nut kan hebben van de luistersessies. Bewustwording van hoe jij je voelt in je lichaam en je gedachten is belangrijk.

We hebben het signaleringsplan dat we al gebruikte aangepast op de polyvagaal theorie.

Hoe gaat een luister sessie?

In vijf sessies van een uur luister je met een over-ear koptelefoon naar speciaal bewerkte en gefilterde muziek in een comfortabele omgeving. Hierbij worden de middenoorspiertjes getraind zich te richten op veiligheid en ontspanning. De muziek stelt de middenoorzenuw opnieuw in, zodat je uit de stand van vechten, vluchten, passiviteit of bevriezen kunt komen.
Meestal worden de sessies op vijf achtereenvolgende dagen gepland, maar afhankelijk van individuele omstandigheden wordt afgestemd in tijd en intensiteit van het programma. Dit kan bv. betekenen dat er wekelijks een uur wordt gepland of dat we online afspreken.  Het kan ook dat er meer tijd tussen de luistersessies zit of dat de luistertijd ingekort wordt.

Er is een apart luisterprogramma voor volwassenen en kinderen.

Meer weten?

Autismepraktijk Alice heeft een aanbod voor het SSP. De kosten hiervan zijn mede afhankelijk van het traject dat je mag en kan volgen. Als je al client bent van Autismepraktijk Alice dan hanteren we het uurtarief dat je al hebt.

Meer informatie over het Save and Sound Protocol (SSP) en de polyvagaal theorie van Stephen Porges vindt u hier:
https://integratedlistening.com/ssp-safe-sound-protocol/
https://www.stephenporges.com/