Camoufleren

Inleiding

De aangeboren noodzaak tot verbinding.
Mensen met autisme willen erbij horen. Dat “erbij horen” gaat niet altijd vanzelf.
“Ik heb problemen gehad in groepen en probeerde mij aan te passen, maar dat lukte niet altijd. Zelfs in lotgenoten groepen ben ik verbannen. Ook mensen met autisme zijn in staat iemand met autisme buiten te sluiten”.
“Ik heb zo mijn best gedaan om sociaal te zijn. Uiteindelijk heb ik vaak moeten horen dat ik sociaal niet handig was”.
Buitengesloten worden heb ik als zeer pijnlijk ervaren. Iedereen met een diagnose in het autisme spectrum krijgt hier in meer of mindere mate mee te maken. Om erbij te horen in een groep collega’s of mede studenten gaan we sociaal wenselijk gedrag vertonen. Mensen zonder autisme doen dat ook, maar er is een groot verschil.
Het kost mensen met autisme veel meer moeite. Sociaal aanpassen of sociaal wenselijk gedrag laten zien hoort erbij om erbij te horen. Het is normaal gedrag. Voor mensen met autisme kan dat ingewikkeld zijn.

Hieronder een paar voorbeelden.
-Sommige mensen met autisme hebben voortdurend een lach op hun gezicht ook als het niet goed met ze gaat. Ze wekken bij iedereen de indruk dat ze plezier hebben en goed in hun vel zitten. Ze weten echter niet hoe ze hun gevoel tot uiting kunnen brengen als het niet goed gaat.
-Sommige mensen met autisme zijn heel moeilijk te lezen. Ze laten in hun gezicht niet zien hoe ze zich voelen en vaak weten ze ook niet hoe ze zich voelen of kunnen er geen woorden aan geven. Het is een onbewust proces.
-Sommige mensen met autisme kijken juist altijd boos en ook als ze dat niet zijn. Ook deze mensen hebben moeite om hun gevoel te uiten.

Waar gaat dit blog over?

• Wat is camoufleren?
• Wat zijn de positieve gevolgen?
• Wat zijn de negatieve gevolgen?
• Hoe weet ik dat ik camoufleer?
• Hoe kan je minder camoufleren?

Wat is camoufleren?

Het camoufleren van autisme bestaat volgens onderzoek uit drie verschillende onderdelen:

1. Maskeren: je autisme verbergen voor de buitenwereld.
2. Compenseren: je aanpassen om tekortkomingen in sociaal contact te overbruggen.
3. Assimilatie: jezelf dwingen om bijvoorbeeld contact aan te gaan, terwijl je dat eigenlijk niet leuk vindt.

Hoe kan camoufleren concreet eruitzien?

• Oogcontact willen maken omdat dit zo hoort. Maar het kost moeite.
• Je handen willen bewegen (friemelen, wrijven, fladderen) en deze aandrang onderdrukken.
• Verzwijgen dat je iets niet begrijpt al is het al meerdere keren uitgelegd. Je weet immers dat je het zou moeten begrijpen.
• Doen alsof je een grap of woordspeling wel begrijpt. Gewoon meelachen.
• Blijven zitten terwijl je eigenlijk moet lopen om spanningen los te laten.
• In een ruimte blijven waar je enorm last hebt van het geroezemoes.
• Werk blijven doen ook al raak je uitgeput.
• Doen alsof het geen moeite kost om van A naar B te reizen.
• Niet zeggen dat een plotselinge aanraking irritant en pijnlijk is.
• Doen alsof je ook kunt praten over koetjes en kalfjes, maar het boeit je totaal niet en kost energie.
• Niet praten over je interesses omdat je weet dat dit vreemd kan overkomen.
• Heel goed nadenken voordat je feedback geeft omdat je weet dat je anders te direct (of bot) kan worden.

Zo zijn er nog meer voorbeelden te bedenken.

Positieve gevolgen kunnen zijn:

• Werk behouden of werk krijgen.
• Niemand kan je stigmatiseren.
• Het kan je het gevoel geven erbij te horen.
• Complimenten krijgen voor je sociale gedrag
• Vrienden maken
• Relaties in stand houden
  
  

Negatieve gevolgen kunnen zijn:

• Door camoufleren kan je overprikkeld raken.
• Als je te lange periode camoufleert kan dat eindigen in een autistische burn-out.
• Je kan niet voldoende ontspannen waardoor je juist meer hinder krijgt van je autisme.
• Positieve vaardigheden en je unieke karakter of persoonlijkheid laat je onvoldoende zien.

Hoe weet ik dat ik camoufleer?

Hiervoor is er een test ontwikkelt. Via de link kan je test deze doen.

The Camouflaging Autistic Traits Questionnaire (CAT-Q)

Mijn ervaring is dat veel mensen met autisme niet goed weten waar en wanneer ze camoufleren. Ze voelen wel de belasting, maar staan er onvoldoende bij stil.

Uit de praktijk:
“Vaak heb ik in een werkoverleg gezeten met buikpijn en ik ging ervan uit dat ik in een verkeerde houding had gezeten. Het kwam niet bij mij op dat werkoverleg erg spannend was voor mij”.
“Oogcontact maken en behouden probeerde ik bewust vol te houden. Dat willen mensen zien en is fatsoenlijk. Oogcontact volhouden kan vermoeiend zijn. Mijn concentratie in een gesprek gaat beter als ik mij niet hoef te focussen op oogcontact”.
“Ik heb veel naar soap gekeken en hoe mensen dan hun emoties uiten. Dat fascineerde mij enorm”.
“Als een sociale situatie veel van me vraagt dan stapt ik eruit door bijvoorbeeld weg te gaan voor een wandeling, toiletbezoek of iets anders”.
“Naar iemand lachen bij een ontmoeting gaat altijd samen met de gedachte “mondhoeken omhoog”. Dan realiseer ik mij weer dat ik autisme heb”.

Hoe kan je minder camoufleren?

1. Ga bij jezelf na wanneer je aan het camoufleren bent. Of vraag aan de mensen om je heen wat ze bij je zien.
2. Als je weet waar en wanneer je aan het camoufleren bent dan heb je een keuze.
3. De keuze is “wil ik dit er laten zijn”? Kan ik dit aan? Of mag het er wel zijn? Kan ik het laten zien en hoef ik het niet te verbergen? Dat kan per situatie verschillend zijn. Op je werk wordt iets anders van je verwacht dan als je thuis bent of in een veilige omgeving. Is je werk een veilige plek dan is camoufleren minder nodig en heb je meer energie om je werk goed te doen.
4. Mogen zijn zoals je op dat moment het beste voor je voelt. Mensen die praten over hun autisme hebben meestal de minste last van autisme. Hiermee bedoelen we mensen die hun diagnose hebben geaccepteerd en ermee hebben leren omgaan. Door erover te praten en grenzen aan te geven zijn tonen ze sociale vaardigheden. Ze vragen niet om medelijden en voelen zich ook geen slachtoffer.

Marline Pijler